I/- Mục tiêu: 1. Kiến thức: Biết được: * Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo. * Tính chất vật lý: Trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng, nhiệt độ sôi. * Khái niệm độ rượu. 2. Kĩ năng: * Quan sát mô hình phân tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận xét về đặc điểm cấu tạo phân tử và tính chất hóa học. * Viết các phương trình hóa học dạng công thức phân tử và công thức cấu tạo thu gọn * Phân biệt ancol etylic với benzen. 3. Thái độ: Giáo dục thái độ có ý thức trong khi sử dụng rượu để uống. 4. Năng lực: Sử dụng ngôn ngữ hóa học, nghiên cứu và thực hành hóa học, năng lực tính toán, năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học, năng lực sáng tạo, năng lực tự học, năng lực tự quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống. II/- Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Chuẩn bị của giáo viên: Mô hình rỗng, đặc rượu etylic. 2. Chuẩn bị của học sinh: xem trước kiến thức bài mới; sưu tầm các loại nhãn rượu. III/- Tổ chức các hoạt động học tập: 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: (không có) 3. Thiết kế tiến trình dạy học: 3.1. Hoạt động khởi động: - Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. - Phương thức: Dạy học nhóm, nêu và giải quyết vấn đề, phương pháp thuyết trình…. Đặt vấn đề: Khi lên men gạo sắn ngô……...... (đã nấu chín) hoặc quả ngô, quả táo…........………… , người ta thu được rượu etylic. Vậy rượu etylic có công thức cấu tạo như thế nào? Nó có tính chất và ứng dụng ra sao, để hiểu rõ hơn ta sang bài mới. Rượu etylic có tính chất vật lý như thế nào, tính chất của nó có giống với hyđrô cacbon không? để hiểu rõ hơn ta sang hoạt động 1. 3.2. Hoạt động hình thành kiến thức: è Hoạt động 1: I/- Tính chất vật lý Mục tiêu: -Kiến thức: Biết được tính chất vật lý của rượu etylic. - Kĩ năng: Quan sát, nhận biết. Phương thức: Hợp tác nhóm nhỏ, thí nghiệm nêu vấn đề, quan sát, giải thích. | ||||||||||
Hoạt động giáo viên | Hoạt động học sinh | Nội dung | ||||||||
*Gv : phát dụng cụ, hóa chất cho các nhóm, yêu cầu các nhóm quan sát cốc rượu có sẵn trên mâm * Giáo viên phát phiếu học tập số 1 cho các nhóm yêu cầu thảo luận để hoàn thành phiếu, qua quan sát thí nghiệm của giáo viên. * Chiếu lên màn hình phiếu học tập cho các nhóm quan sát và hoàn thành.
* Đặt câu hỏi cũng cố kiến thức gọi đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét bổ sung. + Rượu nằm ở thể nào? Màu gì? Mùi gì ? + Hãy nhỏ vài giọt nước vào rượu và cho biết có hiện tượng gì? + Khi hòa tan rượu vào iốt hoặc benzen cho biết có hiện tượng gì? * Thông báo thêm: “Ngoài các tính chất trên, rượu còn có tính chất sôi ở nhiệt độ 78,3oC , nhẹ hơn nước và hòa tan nhiều chất khác: benzen, iốt ……. Mặc khác rượu etylic có tính háo nước, nếu ta để rượu lâu và không kín nó sẽ hút hơi nước trong không khí chuyển dần thành dung dịch rượu 96o * Nhận xét, đánh giá sản phẩm. | * Các nhóm nhận dụng cụ và hóa chất rượu để quan sát.
* Các nhóm nhận phiếu học tập số 1 và quan sát thí nghiệm của giáo viên để hoàn thành phiếu.
* Nhìn lên màn hình và thí nghiệm để hoàn thành phiếu.
* Cử đại diện nhóm trả lời nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung. Gợi ý sản phẩm: à Thể lỏng, không màu, có mùi đặc trưng. à Rượu tan vô hạn trong nước. à Rượu tan trong iốt, benzene.
* Lắng nghe và ghi nhớ.
|
Rượu etylic (etanol hay ancol etylic) là chất lỏng, không màu, sôi ở nhiệt độ 78,3oC, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như benzen, iốt…
| ||||||||
èHoạt động 2: II/- Độ rượu Mục tiêu: -Kiến thức: Biết được ĐN về độ rượu và tìm hiểu cách pha rượu. - Kĩ năng: Quan sát, nhận biết. Phương thức: Thí nghiệm biểu diễn, hợp tác nhóm nhỏ, quan sát, giải thích, nêu và giải quyết vấn đề. | ||||||||||
Hoạt động của giáo viên | Hoạt động của học sinh | Nội dung | ||||||||
* Chiếu lên màn hình những chai rượu nếp mới 38o hay hữu nghị 14o để giới thiệu về độ rượu. * Yêu cầu học sinh dựa vào thông tin, đặt vấn đề gọi học sinh trả lời, học sinh khác theo dõi nhận xét bổ sung. + Dựa vảo thông tin đó hãy cho biết thế nào là độ rượu?
* Giải thích : “Dựa vào khái niệm đó ta có tính ra công thức tính độ rượu: * Chiếu lên màn hình ví dụ: “100ml rượu etylic 45o. Tính số ml rượu nguyên chất”. * Yêu cầu học sinh thảo luận để hoàn thành bài tập, gọi đại diện nhóm lên giải, học sinh khác theo dõi nhận xét bổ sung.
* Qua bài tập đặt vấn đề gọi học sinh trả lời: + 100ml rượu 45o có chứa bao nhiêu ml rượu nguyên chất? * Chiếu lên màn hình h5,1 sgk/136 cho học sinh quan sát
+ Nhìn vào h5.1 cho ta biết được điều gì? * Tiến hành cách pha rượu 45o cho hs biết : “Lấy ống đong đổ 45ml rượu rồi đổ nước từ từ vào đến vạch 100ml, ta sẽ được rượu etylic 45o”. * Chiếu lên màn hình bài tập 4a/139 sgk: “ Trên nhãn các chai rượu đều có ghi các số: 45o , 18o, 12o a. Hãy giải thích ý nghĩa các số trên.
b. Tính số ml rượu etylic có trong 500ml rượu 45o”
* Theo dõi nhận xét và sửa sai và nêu câu hỏi để kết luận + Em có khái niệm gì về độ rượu? Hãy nêu công thức tính độ rượu. Nhận xét, đánh giá sản phẩm. | * Học sinh nhìn lên màn hình quan sát các chai rượu.
* Dựa vào thông tin để trả lời, học sinh khác theo dõi nhận xét bổ sung. Gợi ý sản phẩm: à Số ml rượu etylic nguyên chất có trong 100ml hỗn hợp rượu với nước. * Lắng nghe và ghi nhớ.
* Nhìn lên màn hình quan sát bài tập.
* Thảo luận nhóm để hoàn thành bài tập.
* Trả lời.
à 45ml rượu etylic. * Nhìn lên màn hình 5.1/136 sgk
à Tỉ lệ % về thể tích của rượu. * Quan sát pha rượu.
* Nhìn lên màn hình hoàn thành bài tập 4a.b/139 sgk.
a. Các con số 45o, 18o, 12o có nghĩa là trong 100ml rượu có 45ml, 18ml, 12ml rượu nguyên chất. b. * Trả lời.
à Độ rượu là số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước. |
Số ml rượu etylic có trong 100ml hỗn hợp rượu với nước gọi là độ rượu. + Công thức: * Đr :độ rượu * Vr : Thể tích rượu * Vhh : Thể tích hỗn hợp + Ví dụ : 100ml rượu 45o có chứa 45 ml rượu nguyên chất.
| ||||||||
è Hoạt động 3: III/- Cấu tạo phân tử Mục tiêu: -Kiến thức: Biết được cấu tạo phân tử của rượu etylic. - Kĩ năng: Quan sát, nhận biết. Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, hợp tác nhóm nhỏ, quan sát, giải thích. | ||||||||||
Hoạt động của giáo viên | Hoạt động của học sinh | Nội dung | ||||||||
* Đặt câu hỏi gọi hs trả lời, hs khác theo dõi nhận xét, bổ sung + Thành phần công thức phân tử gồm những nguyên tố nào? + Hãy lên bảng viết mạch cacbon và tính hóa trị của cacbontrong mạch. + Hãy gắn nguyên tử hyđrô vào mạch? * Theo dõi, sửa sai cho hs và viết lại công thức cấu tạo hoàn chỉnh.
H H CH3-CH2 –OH * Chiếu lên màn hình mô hình phân tử rượu etylic. * Yêu cầu HS Thảo luận nhóm lắp ghép mô hình phân tử rượu etilíc.
- Yêu cầu HS nhận xét về đặc điểm cấu tạo của rượu etylic.
+ Sự liên kết giữa nguyên tử hyđrô và oxi có gì đặc biệt ? Nhận xét, đánh giá sản phẩm. * Thông báo thêm: “Một trong sáu nguyên tử hyđrô có một nguyên tử hyđrô không liên kết với các bon mà liên kết với oxi tạo ra nhóm –OH. Chính nhóm này làm cho rượu có tính chất đặc trưng”. | * Trả lời, hs khác theo dõi nhận xét bổ sung. Gợi ý sản phẩm: à C, H, O à Viết mạch cacbon. à Hs gắn nguyên tử hyđrô và oxi vào mạch. * Quan sát theo dõi.
* Quan sát trên màng hình mô hình rỗng và đặc rượu etylic. * 2 học sinh lên lắp ghép mô hình rỗng và đặc của rượu etylic. à Có một nguyên tử hyđrô không liên kết với cac bon mà lại liên kết với oxi tạo ra nhóm – OH. à Làm cho rượu có tính chất đặc trưng.
* Lắng nghe và ghi nhớ.
|
H H
H – C – C – OH
H H à CH3 – CH2 – OH * Trong phân tử rượu etylic có một nguyên tử hyđrô không liên kết với nguyên tử cacbon mà liên kết với nguyên tử oxi tạo ra nhóm –OH Chính nhóm – OH này làm cho rượu có tính chất đặc trưng. | ||||||||
3.3. Hoạt động luyện tập: - Mục tiêu: + Kiến thức: Luyện tập củng cố nội dung bài học. + Kĩ năng: Rèn kỹ năng quan sát nhận xét, tính toán.. -Phương thức: Làm bài tập, trả lời câu hỏi, hoạt động cá nhân. Câu 1: Công thức cấu tạo của rượu etylic là A. CH2 – CH3 – OH. B. CH3 – O – CH3. C. CH2 – CH2 – OH2. D. CH3 – CH2 – OH. Câu 2: Nhận xét nào sau đây là sai? A. Rượu etylic là chất lỏng, không màu. B. Rượu etylic tan vô hạn trong nước. C. Rượu etylic có thể hòa tan được iot. D. Rượu etylic nặng hơn nước. Câu 3: Nhận xét nào đúng về nhiệt độ sôi của rượu etylic? A. Rượu etylic sôi ở 100°C. B. Nhiệt độ sôi của rượu etylic cao hơn nhiệt độ sôi của nước. C. Rượu etylic sôi ở 45°C. D. Rượu etylic sôi ở 78,3°C. Câu 4: Độ rượu là A. số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước. B. số ml nước có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước. C. số gam rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước. D. số gam nước có trong 100 gam hỗn hợp rượu với nước. Câu 5: Trong 100 ml rượu 40° có chứa A. 40 ml nước và 60 ml rượu nguyên chất. B. 40 ml rượu nguyên chất và 60 ml nước. C. 40 gam rượu nguyên chất và 60 gam nước. D. 40 gam nước và 60 gam rượu nguyên chất. GV nhận xét, đánh giá và cho điểm. 3.4. Hoạt động vận dụng: - Mục tiêu: + Kiến thức: Vận dụng làm bài tập. + Kĩ năng: Rèn kỹ năng quan sát nhận xét, tính toán.. -Phương thức: Làm bài tập, trả lời câu hỏi, hoạt động cá nhân. Chiếu lên màn hình bài tập, yêu cầu học sinh làm tại lớp. Tính thể tích rượu etylic nguyên chất có trong 650ml rượu 40o. Hãy chọn đáp án đúng sau: A. 460ml ; B. 360ml ; C. 260ml ; D. 160ml GV nhận xét, đánh giá sản phẩm. 3.5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng: - Mục tiêu: + Kiến thức: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học + Kĩ năng: Rèn kỹ năng quan sát nhận xét, tính toán.. -Phương thức: hoạt động cá nhân. Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học.Chiếu lên màn hình dặn dò học sinh: - Học kỹ bài, xem trước phần còn lại của bài mục IV, V, VI, tiết sau ta học tiếp. - Gợi ý: Tìm hiểu rượu etylic có những tính chất hoá học gì và cách điều, ứng dụng ra sao? - Đọc mục “em có biết”. - Về nhà làm bài tập 1,2/139 sgk. |
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét