Bài 56: Ôn tập cuối năm

 

I. Mục tiêu:    1. Kiến thức:        - Thiết lập mối quan hệ giữa các chất vô cơ: Kim loại, phi kim, các oxit axit, bazo, muối.     2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng cơ bản viết phương trình hóa học và giải các bài tập hóa học.    3. Thái độ: Giáo dục thái độ yêu thích môn học.    4. Năng lực: Sử dụng ngôn ngữ hóa học, nghiên cứu và thực hành hóa học, năng lực tính toán, năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học, năng lực sáng tạo, năng lực tự học, năng lực tự quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống. II/- Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:      1. Chuẩn bị của giáo viên:             - Sơ đồ mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ.             - Các dạng bài tập cơ bản.             - Phiếu học tập.       2. Chuẩn bị của học sinh:             - Xem trước bài ôn tập.             - Xem lại tính chất hóa học hợp chất vô cơ. III/- Tổ chức các hoạt động học tập:       1. Ổn định lớp.       2. Kiểm tra bài cũ: (Không có) 3. Thiết kế tiến trình dạy học: 3.1. Hoạt động khởi động: - Mục tiêu:  HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. - Phương thức: Dạy học nhóm, nêu và giải quyết vấn đề, phương pháp thuyết trình….        Đặt vấn đề: Chúng ta đã hoàn thành chương trình, tiết này chúng ta nhìn lại xem chúng ta đã có được những hành tarng gì về kiến thức hóa học vô cơ để đi tiếp trên con đường  tìm hiểu thế giới hóa học. 3.2. Hoạt động hình thành kiến thức: Phần I. Hoá vô cơ   èHoạt động 1: I/- Kiến thức cần nhớ   Mục tiêu: -Kiến thức: Cho học sinh tìm hiểu mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ và viết được các phương trình hoá học của mối quan hệ đó. -Kĩ năng: Tái hiện kiến thức. Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, đàm thoại, hợp tác nhóm nhỏ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
1. Mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ:
* Chiếu sơ đồ mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ. Kim loại                                        Phi kim     Oxit bazơ              Muối              oxit axit       Bazơ                                              Axit * Thông báo: Mỗi mũi tên cho một ví dụ minh hoạ bằng PTHH. 2. Phản ứng hoá học thể hiện mối quan hệ: * Chia học sinh ra làm 4 nhóm: hai nhóm làm một nữa sơ đồ bên trái, hai nhóm còn lại làm một nữa sơ đồ bên phải. * Gọi đại diện nhóm lên ghi PTHH của nhóm mình, các học sinh khác còn lại nhận xét bổ sung . Quan hệ PTHH Kim loại- Muối   Kim loại- Oxit bazơ   Oxit bazơ- Muối   Bazơ – Muối   Phi kim- Muối   Phi kim – Oxit axit   Phi kim - axit   Oxit axit – Muối   * Theo dõi nhận xét bổ sung và sửa chữa.				* Quan sát sơ đồ mối quan hệ.                 * Lắng nghe và ghi nhớ. 2. Phản ứng hoá học thể hiện mối quan hệ: * Chia nhóm làm theo hướng dẫn của giáo viên. * Đại diện nhóm lên ghi PTHH, học sinh khác còn lại nhận xét bổ sung. Quan hệ PTHH Kim loại- Muối   Kim loại- Oxit bazơ   Oxitbazo- Muối   Bazơ – Muối   Phi kim- Muối   Phi kim – Oxit axit   Phi kim - axit   Oxit axit – Muối     * Theo dõi sữa chữa của giáo viên.
Kim loại                                        Phi kim     Oxit bazo              Muối              oxit axit       Bazo                                              Axit			Quan hệ PTHH Kim loại- Muối Fe + 2HCl à FeCl2 + H2 Fe + CuCl2 à FeCl2 + Cu Kim loại-Oxit bazơ 4Al + 3O2 2Al2O3 FeO   +  CO  Fe  + CO2 Oxit bazơ- Muối FeO  + 2HCl à FeCl2 + H2O FeCO3  FeO + CO2 Bazơ – Muối Fe(OH)3 + 3HCl àFeCl3+3H2O FeSO4+2NaOHàFe(OH)2+Na2SO4 Phi kim- Muối 3Cl2 + 2Al à 2AlCl3 2NaCl  2Na+Cl2 Phi kim – Oxit axit S + O2 SO2 2H2S + SO2 à 3S + 2H2O Phi kim - axit Cl2  +  H2 2HCl 4HCl+ MnO2MnCl2+Cl2+2H2O Oxit axit – Muối CO2+2NaOHàNa2CO3+H2O CaCO3CaO + CO2
èHoạt động 2: II/- Bài tập    Mục tiêu: -Kiến thức: Rèn luyện kỉ năng giải bài tập nhận biết, viết PTHH và giải toán hỗn hợp. - Kĩ năng: Làm BT. Phương thức: Vấn đáp, đàm thoại.
Hoạt động của giáo viên		Hoạt động của học sinh			Nội dung
]/- Bài 1/167 sgk: * Chiếu bài tập 1/167 sgk cho học sinh quan sát. * Yêu cầu thảo luận nhóm hoàn thành bài tập. * Gọi đại diên 3 nhóm lên giải câu a, b, c. Nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung. * Theo dõi sữa chữa cho hoàn chỉnh. ]/- Bài 2/167 sgk: * Chiếu bài tập 2/167 sgk lên bảng yêu cầu học sinh quan sát * Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm để hoàn thành bài tập. * Gọi đại diện 2 nhóm lên giải, nhóm còn lại nhận xét bổ sung   * Theo dõi nhận xét và sữa chữa cho hoàn chỉnh. ]/- Bài tập 3/167 sgk: * Chiếu bài tập 3 lên màn hình yêu cầu học sinh quan sát và đọc. * Cho học sinh tự cá nhân giải. * Gọi học sinh lên bảng giải, học sinh còn lại nhận xét , bổ sung. * Theo dõi nhận xét sửa chữa cho hoàn chỉnh. ]/- Bài tập 4/167 sgk: * Chiếu bài tập 4/167 sgk lên bảng yêu cầu học sinh quan sát * Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm để hoàn thành bài tập. * Gọi đại diện 2 nhóm lên giải, nhóm còn lại nhận xét bổ sung. * Theo dõi nhận xét và sữa chữa cho hoàn chỉnh.             ]/- Bài tập 5/167 sgk: * Gọi học sinh đọc đề bài. * Yêu cầu 1 học sinh lên bảng tóm tắt đề bài. * Đặt vấn đề gọi học sinh trả lời.  + Bài toàn này có PTHH không? Nếu có hãy lên bảng ghi PTHH.  + Dựa vào số liệu đề bài cho ta tìm số mol chất nào?  + Chất rắn không tan là chất nào?  + Chất đó có tác dụng với dung dịch HCl không? * GV hướng dẫn đề bài còn lại và gọi học sinh giải. * Theo dõi nhận xét sữa chữa bổ sung cho hoàn chỉnh.		* Quan sát bài 1/167 sgk. * Thảo luận nhóm để hoàn thành bài tập. * 3 đại diên nhóm lên giải nhóm còn lại nhận xét bổ sung.       * Quan sát bài tập   * Thảo luận nhóm để hoàn thành bài tập. * Đại diện 2 nhóm lên giải, nhóm còn lại nhận xét bổ sung.       * Quan sát và đọc đề bài.     * Cá nhân giải. * Học sinh lên bảng giải học sinh khác theo dõi nhận xét bổ sung.       * Quan sát đề bài   * Thảo luận nhóm để hoàn thành bài tập. * Đại diện 2 nhóm lên giải, nhóm còn lại nhận xét bổ sung. * 1 học sinh đọc đề bài. * 1 học sinh tóm tắt đề bài. * Trả lời. Gợi ý sản phẩm.  à Có. Viết PTHH. à Số mol chất rắn màu đỏ. à là Cu. à Không. * Lên giải theo hướng dẫn GV.			a) Dùng quì tím nhận ra H2SO4 b) Dùng quì tím à ra HCl. c)Dùng dung dịch Ca(OH)2 có kết tủa trắng là CaCO3, còn lại Na2CO3         ]/- Bài 2/167 sgk: Lập dãy biến hoá: FeàFeCl2àFeCl3àFe(OH)3àFe2O3 1) Fe + 2HCl à FeCl2 + H2 2) 2FeCl2 + Cl2 à 2FeCl3 3) FeCl3 + 3NaOh à Fe(OH)3 +   3NaCl 4) 2Fe(OH)3  Fe2O3+3H2O         ]/- Bài tập 3/167 sgk:   * Có 2 phương pháp điều chế khí clo từ muối ăn:  + Điện phân nóng chảy 2NaCl  2Na + Cl2  + Điện phân dung dịch có màng ngăn: 2NaCl+2H2O2NaOH+ Cl2 + H2   ]/- Bài tập 4/167 sgk: - Dùng nước vôi trong à nhận ra CO2  CO2 + Ca(OH)2 à CaCO3 + H2O - Cho nước vào 3 khí còn lại sau đó cho quì tím ẩm vào, nếu quì tím hoá đỏ đó là khí Clo   Cl2 + H2O à HCl + HClO - Đem 2 khí còn lại đốt cháy, khí nào có tiếng nổ nhỏ và thấy có hơi nước tạo ra khí H2, khí nào cháy với ngọn lửa xanh là CO     2H2 + O2 à 2H2O     2CO + O2 à 2CO2  ]/- Bài tập 5/167 sgk: a)Fe + CuSO4àFeSO4+Cu 0,05mol                    0,05mol                                    Fe3O4 Chất rắn không tan     Cu Fe2O3+6HClà2FeCl3+3H2O Chất rắn màu đỏ là Cu b) Số mol Cu:    à mFe = 0,05 * 56 = 2,8g à  % các chất có trong hổn hợp A ban đầu. %Fe2O3 = 100-58,33 = 41,67%
B.PHẦN 2: HOÁ HỮU CƠ  èHoạt động 2: II/- Kiến thức cần nhớ     Mục tiêu: -Kiến thức: Cho học sinh tìm lại CTCT và các phản ứng đặc trưng của hyđrocacbon và dẫn xuất của hyđrocacbon. - Kĩ năng: Tái hiện kiến thức. Phương thức: Hợp tác nhóm nhỏ. Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, đàm thoại.
Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh				Nội dung
1. Công thức cấu tạo: * Phát phiếu học tập cho các nhóm yêu cầu các nhóm thảo luận để hoàn thành phiếu. * Chiếu bảng phụ lên màn hình. HCHC CTCT Metan   Etylen   Axetilen   Benzen   Rượu etilic   Axit axetic   * Treo bảng phụ lên bảng gọi đại diện nhóm lên điền, nhóm còn lại nhận xét bổ sung. * Chiếu đáp án trên màn hình đối chiếu với đáp án học sinh. 2. Các phản ứng quan trọng: * Chiếu phiếu học tập lên màn hình yêu cầu học sinh quan sát. * Phát phiếu học tập cho các nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận để hoàn thành phiếu. Tính chất Các chất có tính chất này -Phản ứng cháy   Phản ứng thế   Phản ứng cộng   Trùng hợp   Với Natri   Với kim loại   Với oxit bazo   Với muối   Thuỷ phân   * Chiếu đáp án đúng.	* Các nhóm nhận phiếu học tập thảo luận để hoàn thành.   * Quan sát trên màn hình.               * Cử đại diện nhóm lên điền, nhóm còn lại nhận xét bổ sung. * Quan sát đáp án trên màn hình.   * Quan sát trên màn hình.   * Các nhóm nhận phiếu để hoàn thành.				1. Công thức cấu tạo: - Metan: CH4 - Etylen: CH2 = CH2 - Axetilen: CH = CH - Benzen:    C6H6 - Rượu: CH3 – CH2 – OH - Axit axetic: CH3 – COOH                          2. Các phản ứng quan trọng: Tính chất Các chất có tính chất này -Phản ứng cháy Hyđrocacbon, rượu Phản ứng thế CH4, C6H6 Phản ứng cộng C2H4, C2H2, C6H6 Trùng hợp C2H4 Với Natri C2H4O2 Với Kim loại C2H4O2 Với  oxit bazơ C2H4O2 Với muối C2H4O2 Thuỷ phân Chất béo, gluxit, protein
èHoạt động 3: III/- Bài tập  Mục tiêu: -Kiến thức: Biết rõ kiến thức đã học. - Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng cho học sinh giải bài tập. Phương thức : Vấn đáp đàm thoại, hợp tác nhóm.
Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh				Nội dung
]/-Bài 1/168 sgk: * Chiếu bài tập 1 lên màn hình cho học sinh quan sát. * Gọi học sinh lên bảng giải, học sinh còn lại nhận xét bổ sung. * Theo dõi nhận xét và sửa chữa. ]/-Bài 3/168 sgk: * Chiếu bài tập 3 lên màn hình yêu cầu học sinh quan sát. * Cho HS thảo luận nhóm để hoàn thành bài tập. * Chiếu đáp án đúng ]/-Bài 5/168 sgk * Chiếu bài tập 5 lên màn hình yêu cầu học sinh quan sát và đọc * Cho học sinh tự cá nhân giải * Gọi học sinh lên bảng giải, học sinh còn lại nhận xét, bổ sung * Theo dõi nhận xét sữa chữa cho hoàn chỉnh.	* Quan sát bài tập trên màn hình. * 1 học sinh lên giải, học sinh khác nhận xét bổ sung.     * Quan sát bài tập. * Thảo luận nhóm để hoàn thành bài tập. * Quan sát đáp án GV.   * Quan sát và đọc đề bài.   * Cá nhân giải * Học sinh lên bảng giải học sinh khác theo dõi nhận xét bổ sung				]/-Bài 1/168 sgk: Câu a vì cả 4 chất đều hợp chất hydrocacbon cháy tạo ra CO2 và nước Câu b vì thuộc dẫn xuất hy đrocacbon Câu c: Vì thuộc polime Câu d: Vì hợp chất chứa este ]/-Bài 3/168 sgk: (C6H10O5)nC6H12O6 C2H5OH CH3COOH CH3COOC2H5rượu ]/-Bài 5/168 sgk Câu a: Dùng nước vôi trong Ca(OH)2dư nhận ra CO2 (PT) - Dùng dung dịch brom nhận ra C2H2 còn lại là CH4 Câu b: Dùng quì tím nhận ra CH3COOH - Dùng Na nhận ra rượu (PT) Câu c: Dùng quì tím nhận ra CH3COOH, dùng AgNO3/NH3 nhận ra Glucozơ còn lại saccarozơ (PT).
3.3. Hoạt động luyện tập: / 3.4. Hoạt động vận dụng: / 3.5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng:  - Mục tiêu: + Kiến thức: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học + Kĩ năng:   Rèn  kỹ năng quan sát nhận xét, tính toán.. -Phương thức: hoạt động cá nhân.        * Hướng dẫn học sinh làm bài tập 6,7/168 sgk.        * Học kĩ bài các loại hợp chất hữu cơ.        * Xem lại toàn bộ các bài tập sau sgk.        * Xem lại bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hoá học.        * Chuẩn bị đầy đủ kiến thức cơ bản để thi HKII

 Web: giaoanviolet.com